პორტალი ადამიანის უფლებების შესახებ

ბათუმის საქალაქო სასამართლოში თარჯიმნის ერთი შტატია. აჭარაში მოქმედ სხვა რაიონულ სასამართლოებში კი ეს შტატი საერთოდ არ არსებობს. მოქალაქეები, რომლებმაც ქართული ენა არ იციან, აცხადებენ, რომ მათ არ ესმით რა ხდება სასამართლო პროცესზე. სახალხო დამცველის აპარატში ამას უმცირესობის უფლებების დარღვევად და შესაბამისად, უკანონობად აფასებენ. ბათუმის საქალაქო სასამართლოში კი, დღეში, საშულოდ, ერთი ისეთი პროცესი მაინც იმართება, რომელშიც თარჯიმნის მონაწილეობა აუცილებელია.

ტუბერკულოზით დაავადებულ პატიმარს შორენა გეგელიშვილს, რომელსაც სასჯელის ვადა 8 აგვისტოს ეწურებოდა, რამდენიმე დღით ადრე ორთვიანი აღკვეთის ღონისძიება ისე შეუფარდეს, რომ ის არავის დაუკითხავს. იმის გამო, რომ მოსამართლე და მისი თანაშემწე შვებულებაში იმყოფებიან მსჯავრდებულის ინტერესების დამცველი, „ადამიანის უფლებათა ცენტრის“ ადვოკატი ნესტან ლონდარიძე საქმის დეტალურად გაცნობას ვერ ახერხებს. ტუბერკულოზით დაავადებული პატიმარი პროტესტის ნიშნად, რამდენიმე დღის განმავლობაში შიმშილობდა, თუმცა ჯანმრთელობის გაუარესების გამო, დღეს ის იძულებული გახდა, შიმშილობა შეეწყვიტა.

ვარდო ხილაძეს, ხუთ წელზე მეტია, რაც საცხოვრებელი სახლი მისმა ყოფილმა მფლობელმა, ჯემალ შავაძემ დაუნგრია. მას შემდეგ დაზარალებული სასამართლოსა და სამართალდამცავების მეშვეობით ზარალის ანაზღაურებას ამაოდ ცდილობს. პროკურატურამ შავაძის მიმართ სისხლის სამართლის საქმე მოულოდნელად, საეჭვო გადაწყვეტილებით შეწყვიტა.

ფქვილის ფასი დღითიდღე იზრდება, სამცხე-ჯავახეთის მოსახლეობა ხორბალს ვერ თესავს, ამიტომაც ადგილობრივების უმეტეს ნაწილს ფქვილის ყიდვა უწევს. გაძვირებული ცხოვრება გლეხსა და ქალაქელს ამ შემთხვევაში ერთნაირად აწუხებს. მეწარმეები პურის ღირებულების შენარჩუნებას ვეღარ ახერხებენ.

ჩეჩენი ვახიდ ალბასტოვი საზღვრის უკანონო გადმოკვეთის ბრალდებით მეოთხე თვეა წინასწარი დაკავების საკანში ზის. ციხეში ყოფნის ოთხმა თვემ ის ისე შეცვალა გარეგნულად, რომ მის ადვოკატს, "ადამიანის უფლებათა ცენტრის" იურისტ ნინო ანდრიაშვილს მისი ცნობა გაუჭირდა.

თელავში, სასტუმრო "კახეთში" მცხოვრებ დევნილებს შენობის დაცლის ხუთდღიანი ვადა მისცეს. ამის შესახებ პოლიციამ ისინი გუშინ გააფრთხილა. სასტუმრო, სადაც დევნილთა 60-მდე ოჯახი 1992 წლიდან ცხოვრობს, კომპანია "ცენტრ-პოინტმა" იყიდა. ადგილობრივი ხელისუფლება, ერთ ოჯახს კომპენსაციის სახით რაიონული ბიუჯეტიდან 10 ათას ლარს სთავაზობს. დევნილები აცხადებენ, რომ ამ თანხით ისინი თელავში საცხოვრებლად გამოსადეგი ბინის ყიდვას ვერ შეძლებენ.

გორის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სამკურნალო ფაკულტეტის სტუდენტები, უნივერსიტეტის ადმინისტრაციას უყურადღებობის გამო უჩივიან. უნივერსიტეტის რექტორი კლარა ელჩიბეგაშვილი „ადამიანის უფლებათა ცენტრთან" საუბარში აცხადებს, რომ სტუდენტების უფლებები არ ირღვევა და სტუდენტებს საპრეტენზიო არაფერი აქვთ.

ვიტალი გამხუაშვილი უკვე წელიწადია სასჯელს ქურდობისთვის იხდის. ბრალდებული აღიარებს, რომ დანაშაული ნამდვილად ჩაიდინა და შეწყალებას ითხოვს. 22 წლის გამხუაშვილს თავისუფლების სამი წლით აღკვეთა ჯერ ხარაგაულის რაიონულმა სასამართლომ, შემდეგ კი ქუთაისის სააპელაციო სასამართლომ მიუსაჯა. თუმცა, არც ერთმა გაითვალისწინა, რომ ბრალდებული ლიმფოგრანულომატოზის (სისხლის კიბო). მესამე სტადიით არის ავად.

გორის სკანდალური ბაზარი ისე იყიდება, მის ძველ მეპატრონეს ჯემალ წიკლაურს არაფერს ეკითხებიან. ბაზრის გაყიდვის ფაქტს ბაზრის ამჟამინდელი დირექტორი, ანზორ კაჭკაშვილიც ადასტურებს.

„როდესაც სოფიო კობახიძისათვის განაჩენი გამოჰქონდათ, მოსამართლემაც და პროკურორმაც კარგად იცოდნენ, რომ მას ერთი თვის შვილი ჰყავდა. სოფიოს ადვოკატმა, ანა გაგუამ პროცესზე ბავშვის დაბადების მოწმობა წარადგინა. მოსამართლემ და პროკურორმა მდუმარედ გადახედეს ერთმანეთს და საბოლოოდ ამ გარემოებაზე რატომღაც თვალი დახუჭეს. საქმეში არსად არის ნახსენები სოფიოს ერთი თვის შვილი“, - აცხადებს „ადამიანის უფლებათა ცენტრის“ იურისტი დავით მანაგაძე.

,,გვარის დაბრუნება მინდა, მაგრამ ერთი ცნობის გულისთვის სად აღარ მგზავნიან"... მაჰმადიანი მესხი, 89 წლის ოსმანა, მისი ვაჟიშვილი - 40 წლის ალი, მეუღლე - ოსანა და შვილები: ასლანა, რაინა და ხუთი წლის აბასა ერთად ცხოვრობენ. ოსმანა მეხრიევი 27 წლის იყო, როდესაც საქართველოდან გადაასახლეს. მას ახლაც კარგად ახსოვს გადასახლების დეტალები: ,,სალდათები“ ღამის სამ სათზე დაგვადგნენ და გვითხრეს ორ საათში ,,ვეში" შეკარით და ხუთი სათისთვის სოფელი უნდა გათავისუფლდესო. აწყურიდან (ახალციხის რაიონი) ვაგონებით წაგვიყვანეს. 22 დღე ვაგონით ვიარეთ და შუა აზიაში ჩაგვიყვანეს. ფერგანის მხარეში, ახუმ - ბაბოევის რაიონი სოფელ ლუისანში, შემდეგ გადავედით ტაშკენტში".

ხელვაჩაურის რაიონის სოფელ ანგისას მცხოვრები ნევრესტან ტარიელაშვილი ბათუმის მერიას მიწის ნაკვეთზე ედავება. მერიამ მიწა გასულ წელს გაყიდა და ფირმა „ედელვაისს“ ჩააბარა მშენებლობის წამოსაწყებად. აღმოჩნდა, რომ ტარიელაშვილების ოჯახი ამ ნაკვეთზე მიწის გადასახადს 2003 წლამდე სულ ტყუილად იხდიდა.

ორიოდე თვის წინ, საქართველოს პრეზიდენტის მიხეილ სააკაშვილის მიერ საზეიმოდ გახსნილ მახინჯაურის სამკერვალო ფაბრიკაში დასაქმებული მკერავების უმეტესობა სამუშაოს მიტოვებას აპირებს.

„ყველანაირ პირობებში ცხოვრებას მივეჩვიეთ, ჰოდა, ქუჩაში დგომაც არ გაგვიჭირდება. პანკისში ვეღარ დავბრუნდებით. იქ დაუცველები ვართ. იქ ჩვენს სიცოცხლეს საფრთხე ემუქრება,“ - ასეთი განცხადება გააკეთა „ადამიანის უფლებათა ცენტრთან“ საუბრისას ერთ-ერთმა პანკისელმა ჩეჩენმა მაგამედ ხასაევმა, რომელიც ხუთ ჩეჩენ ლტოლვილთან ერთად ყაზბეგის #2-ში, გაეროს ლტოლვილთა უმაღლესი კომისარიატის (გლუკის) შენობასთან 1 აგვისტოს გამოჩნდა. ისინი კომისარიატისგან მესამე ქვეყანაში გადასვლას ითხოვენ.

ხელვაჩაურის რაიონის სოფელ გონიოს ზღვისპირა ზოლში მცხოვრებმა შაქრო და მერი ქოქოლაძეებმა სასტუმრო სახლის აშენება რამდენიმე წლის წინ დაიწყეს. ამჟამად ეზოში ორსართულიანი, კეთილმოწყობილი შენობა უდგათ, რომელსაც სახურავი ჯერ არა აქვს. “ჩვენ გადაწყვეტილი გვაქვს სახლს რამდენიმე სართული დავაშენოთ. შესაბამისი პროექტიც მოვამზადეთ, მაგრამ გაურკვეველი მიზეზებით გამგეობამ მშენებლობა სექტემბრამდე შეგვაჩერებინა. ამიტომაც იძულებულები ვართ, სექტემბერს დაველოდოთ’’, - აცხადებს მერი ქოქოლაძე.

გოგა ხაინდრავა: ,,ახლა ყველაფერი იმაზეა დამოკიდებული, რამდენად ღირსეულია ჩვენი საზოგადოება და რამდენად შეეგუება ამგვარ პატივაყრილობას. ჩემი პროგნოზით, სააკაშვილის ხელისუფლება სამარცხვინოდ დაასრულებს საკუთარ მოღვაწეობას. ეს არის ტერორი. ტერორს კი საზოგადოება ვერ შეეგუება.“

უფლისციხეში ტურისტების ბუმია. სიცხის გამო მათ უმრავლესობას ძეგლის მონახულება საღამოს საათებში ურჩევნია, მაგრამ ისტორიული ძეგლის მიმდებარე ტერიტორია ჩაბნელებულია. სად წავიდა ჯერ კიდევ შემოდგომაზე თბილისიდან გორში ჩატანილი 80 ლამპიონი, არავინ იცის. კითხვები ზაფხულის დადგომის და ტურისტების მომრავლებული ვიზიტების შემდეგ გაჩნდა, როდესაც ტურისტებს ძეგლის დათვალიერების პრობლემა შეექმნათ.

წელს გორის ქუჩებში უცხოელი ტურისტები არნახულად მომრავლდნენ. ინგლისელები, ამერიკელები, პოლონელები, უკრაინელები - სტალინის ძეგლისა და სახლ-მუზეუმის დასათვალიერებლად თითქმის ყოველდღე მიდიან. თუმცა, ადგილობრივი მოსახლეობისგან განსხვავებით, ეს ‘სიამოვნება’ მათ უფრო ძვირი უჯდებათ.

,,მე მინდა აფხაზ ბავშვებს შევხვდე’’ - ეს ფრაზა 27 ივლისს, ოპერის წინ გამართულ ,,სიტყვის’’ აქციაზე - ,,რას ეტყოდით აფხაზ ხალხს 15 წლის შემდეგ’’, აქციის ყველაზე პატარა მონაწილემ დაწერა. მას არც ომი ახსოვს და არც აფხაზეთი აქვს ნანახი. სურვილი კი მაინც ასეთი გაუჩნდა.

ნაირა ცარციძე, რომელსაც ერთდროულად რამდენიმე დაავადება აწუხებს პენსიის გარეშე დარჩა. მანამდე ის ამ პენსიას ბოლო სამი წლის განმავლობაში იღებდა.