კატეგორიები
ჟურნალისტური მოკვლევა
სტატია
რეპორტაჟი
ანალიზი
ფოტო რეპორტაჟი
ექსკლუზივი
ინტერვიუ
უცხოური მედია საქართველოს შესახებ
რედაქტორის აზრი
პოზიცია
მკითხველის აზრი
ბლოგი
თემები
ბავშვები
ქალები
მართლმსაჯულება
ლტოლვილები / დევნილები
უმცირესობები
მედია
ჯარი
ჯანდაცვა
კორუფცია
არჩევნები
განათლება
პატიმრები
რელიგია
სხვა

პოლიტიკური რეკლამების ხარისხი და მიზანი

22 ნოემბერი, 2012
 


სანდრო გვარამიძე

რა არის საჭირო კარგი რეკლამისთვის? ბევრი ფული და კარგი პიარ–სპეციალისტი? ხშირად მართლაც სწორედ ამ ორ რამეზეა დამოკიდებული, მოგცემს თუ არა ხალხი ხმას არჩევნებზე. ერთია, წინასაარჩევნო რეკლამების ბალანსი და რაოდენობა (რომელი პარტია რამდენ წუთს უთმობდა რეკლამას) და მეორეა, რამდენად ხარისხიანი იყო ის რეკლამები, რომელიც პარტიებმა მოამზადეს. 

ადამიანის უფლებათა ცენტრის მედიამონიტორინგის ფარგლებში, რომელიც 6 ტელეარხს მოიცავდა, გამოიკვეთა ერთი ტენდენცია - პარტიების უმეტესობა წინასაარჩევნო პერიოდისთვის მომზადებული არ აღმოჩნდა. ამის დასტურია ის ფაქტი, რომ პარტიების პოლიტიკური რეკლამებისათვის გამოყოფილი საეთერო დროის ათვისება ზოგმა საკმაოდ გვიან დაიწყო. დიდწილად, ეს არ ეხება ნაციონალურ მოძრაობას და „ქართულ ოცნებას“. თუმცა, უნდა ითქვას, რომ ოთხი კვალიფიციური სუბიექტიდან ერთ-ერთმა - „ქართულმა ოცნებამ“ თავისი პოლიტიკური რეკლამები საზოგადოებრივ მაუწყებელზე ყველაზე გვიან, კერძოდ - 23 აგვისტოდან განათავსა.

საპარლამენტო არჩევნების წინა პერიოდში სატელევიზიო რეკლამაზე ძირითადი მოთამაშე სუბიექტები სწორედ ეს ორი პოლიტიკური ძალა იყო. ორივე მათგანი საკმაოდ ხარისხიანი რეკლამებით წარმოდგა. თუმცა იყო ერთი პრობლემა - მსგავსი წინასაარჩევნი დაპირებების გამო, მათი რეკლამები ძალიან ჰგავდა ერთმანეთს. 

არსებული მდგომარეობის გათვალისწინებით შეიძლება ითქვას, რომ სარეკლამო კამპანია აშკარად ნაციონალური მოძრაობის სასარგებლოდ იყო გადაწყვეტილი, უფრო კონკრეტულად:  

1. „ნაციონალური მოძრაობის“ რეკლამებმა დაიკავეს უფრო მეტი საეთერო დრო, ვიდრე სხვა პარტიების რეკლამებმა;

2. ტელეეთერით გადიოდა „ქართული ოცნების“ ანტირეკლამები, რაც ფაქტობრივად „ნაციონალური მოძრაობის“ ხელშემწყობი ფაქტორი იყო;

3. სარეკლამო ჭრებში ჩართული მუსიკალური კლიპები - „ანაკლია გულითადად გელით“ „მე მიყვარს რაჭა“ , „მე მიყვარს კახეთი“, კლიპები განახლებულ სვანეთზე და ახალციხეზე და ა. შ. აშკარად დადებით როლს ასრულებდა ნაციონალური მოძრაობის სასარგებლოდ, წარმოაჩენდა რა ხელისუფლების მიერ  განხორციელებულ წარმატებულ პროექტებს. 

დღემდე გაუგებარია რა სტატუსით გადიოდა სარეკლამო ჭრებში აღნიშნული მუსიკალური კლიპები „რუსთავი 2“-ის ეთერში. ამ საკითხზე „რუსთავი 2“-მა ადამიანის უფლებათა ცენტრს არ უპასუხა. საზოგადოებრივ მაუწყებელზე ამ კლიპებს თავდაპირველად სოციალური რეკლამის სტატუსი ჰქონდა. შემდგომ მოწოდებულ საჯარო ინფორმაციაში კი ისინი ამოღებული იყო სოციალური რეკლამების სიიდან და მათი სტატუსი საზოგადოებრივ მაუწყებელზეც გაურკვეველი დარჩა. ეს კლიპები შეიცავდა ფარული რეკლამის ნიშნებს ხელისუფლებისა და მმართველი პარტიის სასარგებლოდ და სავარაუდოდ გამიზნული იყო წინასაარჩევნოდ ამომრჩეველზე ზემოქმედებისათვის. ამ ვარაუდს ამყარებს ის ფაქტიც, რომ არჩევნების დასრულების შემდეგ ეს კლიპები ტელეეთერში აღარ გამოჩენილა

რაც შეეხება სხვა პარტიებს, ყურადღებას იქცევს ლეიბორისტური პარტიის რეკლამები. ამ შემთხვევაში ჩანს,  პარტიამ აქცენტი არა ხარისხზე, არამედ რაოდენობაზე აიღო. ლეიბორისტული პარტიის პოლიტიკური რეკლამები ფაქტობრივად რეკლამის სახით არც იყო დამზადებული. ეს გახლდათ ტელევიზიით გასული კადრების ნაკრები - პარტიის ლიდერის, შალვა ნათელაშვილის გამოსვლა გადაცემა „დებატებში“, შეხვედრა მოსახლეობასთან და ა.შ. ასეთი რეკლამა, რა თქმა უნდა, ფინანსურად მომგებიანია, რადგან მისი დამზადება იაფი ჯდება. თუმცა, მსგავს რეკლამებს გაუჭირდება, კონკურენცია გაუწიოს  იგივე  ნაციონალური მოძრაობის ან თუნდაც „ქართული ოცნების“ რეკლამებს, სადაც თითო კადრზე რამდენიმე კამერა მუშაობს. 

პიარისა და მარკეტინგული კომუნიკაციების კომპანია „ჯეპრას“ უფროსი -კონსულტანტი სოსო გალუმაშვილი ამბობს, რომ  რეკლამები სპონტანურად მომზადებული არ ყოფილა, თითოეული თავის აუდიტორიაზე იყო გათვლილი, მაგრამ, იყო ხარვეზებიც. „შეცდომა იყო ის, რომ ქრისტიან-დემოკრატიულმა მოძრაობამ სოფლის მეურნეობაზე დაიწყო საუბარი მაშინ, როდესაც ამ პარტიის ამომრჩეველი რეალურად ქალაქშია და არა სოფელში. ასევე ქალაქშია „ახალი მემარჯვენეების“ აუდიტორიაც. „საბოლოოდ შედეგი ის იყო, რომ ამ პარტიებმა ვერ მიიღეს ის ხმები, რაც ქალაქში უნდა აეღოთ“, - ამბობს გალუმაშვილი 

მისივე თქმით, წამგებიანი  იყო ქრისტიან–დემოკრატების სლოგანიც - „იაფი ტარიფები ხალხს“. ამის ძირითადი მიზეზი კი ის იყო, რომ ამ პარტიამ თვითმმართველობის არჩევნებში სწორედ იგივე დაპირებით გაიმარჯვა, მაგრამ რეალურად ტარიფები არ გაიაფეულა, არამედ პირიქით - გაძვირდა. 

სოსო გალუმაშვილი ასევე აღნიშნავს, რომ პარტიების ნაწილს (ამ შემთხვევაში, საუბარია არა ძირითად მოთამაშეებზე) გაუჭირდა საკუთარი ამომრჩევლის, აუდიტორიის განსაზღვრა, რამაც მათი მესიჯებისა და სლოგანების ბუნდოვანება გამოიწვია. 

   












ამ ბლოგის შექმნა შესაძლებელი გახდა ამერიკელი ხალხის მხარდაჭერით „ამერიკის შეერთებული შტატების საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს“, USAID-ის მეშვეობით. გამოთქმული შეხედულებები ეკუთვნის მხოლოდ ადამიანის უფლებათა ცენტრს და შესაძლოა, არ გამოხატავდეს საარჩევნო სისტემების საერთაშორისო ფონდის (IFES), USAID-ის ან ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობის შეხედულებებს.

ახალი ამბები