კატეგორიები
ჟურნალისტური მოკვლევა
სტატია
რეპორტაჟი
ანალიზი
ფოტო რეპორტაჟი
ექსკლუზივი
ინტერვიუ
უცხოური მედია საქართველოს შესახებ
რედაქტორის აზრი
პოზიცია
მკითხველის აზრი
ბლოგი
თემები
ბავშვები
ქალები
მართლმსაჯულება
ლტოლვილები / დევნილები
უმცირესობები
მედია
ჯარი
ჯანდაცვა
კორუფცია
არჩევნები
განათლება
პატიმრები
რელიგია
სხვა

„არ შეიძლება ყველაფერი შევარდნით და სროლით წყდებოდეს“

24 იანვარი, 2008

ირაკლი ბათიაშვილი, მისივე თქმით,  სააკაშვილის მთავრობის ერთ-ერთი პირველი პოლიტპატიმარი იყო. ის კონსტიტუციური წყობილების დამხობის ბრალდებით დააპატიმრეს. მას  24 წლიანი პატიმრობა ელოდა.  მისი დანაშაულის დასამტკიცებლად, პროკურატურას მხოლოდ ერთი სამხილი ჰქონდა - ფარული სატელეფონო ჩანაწერი. ირაკლი ბათიაშვილი არჩევნების შემდეგ შეიწყალეს. თუმცა, მისი აზრით, ეს მოხდა არა იმიტომ, რომ ხელისუფლება გონს მოეგო, არამედ იმიტომ, რომ საზოგადოებამ მას „რქები მოატეხა“. მან სულ რამდენიმე დღის წინ დატოვა საპატიმრო. გთავაზობთ მასთან ინტერვიუს.

ჟურნალისტი: ახლა უფრო საინტერესოა თქვენი შეფასებები, როგორ ფიქრობთ, რა მდგომარეობა იყო ქვეყანაში თქვენს დაპატიმრებამდე და რა მდგომარეობა დაგხვდათ ციხიდან გამოსვლის შემდეგ?

ირაკლი ბათიაშვილი: ვფიქრობ, მთელი ამ ხნის განმავლობაში სერიოზული ცვლილებები მოხდა. პატიმრობაში ყოფნისას ამ რეალობას მეტ-ნაკლებად აღვიქვამდი, მიუხედავად იმისა, რომ პატიმარი ვერასდროს აღიქვამს სიტუაციას ადეკვატურად, რადგან იზოლაცია თავისას შვრება. ციხეში  მხოლოდ პრესა შემომდიოდა, ტელევიზორის ყურების საშუალება არ მქონდა. წელიწადისა და ერთი თვის განმავლობაში პრესის და ადვოკატის მეშვეობით ვეცნობოდი სიტუაციას.  „ზონაში“ რომ გადამიყვანეს, იქ უკვე ტელევიზორი იყო და ჩემი თვალსაწიერიც „გაფართოვდა“.

ვფიქრობ, ძალიან ბევრი ცვლილება მოხდა. მთავარი კი 7 ნოემბერია. ეს გარდამტეხი დღე იყო ქვეყნისათვის. შიში დავძლიეთ, სამოქალაქო აქტივობა ბევრად გაიზარდა, ხელისუფლებამ უკან დაიხია, მას „რქები მოსტყდა“. ადრე აბსოლუტურად განუკითხავად, დაუსჯელად იქცეოდა, მას ქუჩაშივე შეეძლო ადამიანის მოკვლა. დღემდე სახტად ვარ, რამ გააბოროტა ეს ახალგაზრდა ხალხი?

ახლა სააკაშვილი კი არ გაკეთილშობილდა, უბრალოდ უდიდესმა წინააღმდეგობამ, რომელიც მას საზოგადოების მხრიდან შეხვდა, შეცვალა იგი. ამ ხელისუფლების ყოფნა-არყოფნის საკითხი ხომ კითხვის ნიშნის ქვეშ დადგა. ჩვენმა საზოგადოებამ უზარმაზარი მოქალაქეობრივი შეგნება გამოიჩინა და სააკაშვილის გზა არ გაიმეორა, მოთმინება არჩია და სწორედ ამ გზით  ხელისუფლება იძულებული გახადა უკან დაეხია.

ჟ:დღეს, როცა ყველაფერს აანალიზებთ, როგორ ფიქრობთ, ვის და რატომ აწყობდა თქვენი დაპატიმრება?

ი.ბ: ამ ხელისუფლებას დასჭირდა, კერძოდ, სააკაშვილს და მის გუნდს, საზოგადოების დაშინების და დათრგუნვის მიზნით. პოლიტიკური რეპრესიების ერთ-ერთი პირველი მსხვერპლი მე ვიყავი. აშკარა იყო, მათ მიზანში ამოღებული ვყავდი. კონტროლის ქვეშ ვიმყოფებოდი, სულ მითვალთვალებდნენ. ალბათ გემახსოვრებათ, ხან „მოდულში“ მიბარებდნენ, ხან კიდევ სად. ეჭვის მიზეზს მე არ ვიძლეოდი. თავადაც მიკვირს, რატომ ჰქონდათ ჩემს მიმართ ასეთი დამოკიდებულება. ბოლოს, კოდორის მოვლენების დროს ემზარ კვიციანთან ჩემი საუბარი მოიმიზეზეს. ეს მართლაც სკანდალური ფაქტი იყო. ალბათ, ჩემი იზოლირება და მოშორება უნდოდათ. ინფორმაცია მაქვს, რომ ლიკვიდაციაც სურდათ. ღმერთმა დამიფარა და ჩემი დაპატიმრება არჩიეს. ფიქრობდნენ, ერთ 20 წელს მაინც გავატარებდი ციხეში. 315-ე მუხლი გამოიყენეს. ეს მუხლი დღეს პატარკაციშვილს აქვს წაყენებული, ოღონდ ჩემთვის გათვალისწინებული იყო მე-3-ე, ყველაზე მძიმე ნაწილი - შეთქმულება კონსტიტუციური წყობილების დამხობის მიზნით. ეს მუხლი 15-20 წლამდე პატიმრობას ითვალისწინებს. შემდეგ კიდევ ერთი მუხლი წამიყენეს, რომელიც დამატებით პატიმრობის 4 წელიწადს ითვალისწინებდა. ეტყობა, დიდი ხნით აპირებდნენ მოსვლას და ფიქრობდნენ, ბარემ ეს კაცი მოშორებული გვეყოლებაო. აბა, რა განსხვავებაა მათთვის სიკვდილსა და 24 წლიან პატიმრობას შორის. თან ამით ჩვენი საზოგადოების დათრგუნვაც სურდათ.

ჟ: რა პირობებში იმყოფებოდით პატიმრობისას?

ი.ბ: მძიმე იზოლაციის პირობებში. მე ვიყავი ყველაზე სასტიკად იზოლირებული მე-7-ე საპყრობილეში. ის შინაგან საქმეთა სამინისტროს შიგნით არის მოქცეული. იქ კანონიერი ქურდები და სხვა მძიმე დანაშაულში მსჯავრდებული ადამიანები იმყოფებიან.

პატიმრებიდან მხოლოდ 4 ადამიანი ვყავდით ასეთ სასტიკ იზოლაციაში, ანუ სულ მარტო. მიზანი ის იყო, რომ პატიმრებთან ურთიერთობა არ გვქონოდა. თუმცა, პატიმრები მაინც მეხმიანებოდნენ. როცა გავდიოდი სასეირნოდ, ფანჯრებიდან მეძახდნენ, და მილოცავდნენ დღესასწაულებს და დაბადების დღეს.  საუბარს მხოლოდ მაშინ ვახერხებდი. ხან სასანთლეს დამიმზადებდნენ, ხან კიდევ სანთლებს, წიგნებს მიგზავნიდნენ.

ასეთ იზოლაციაში წელიწადი და ერთი თვე ვიყავი. მე მორწმუნე ადამიანი ვარ, თან ფილოსოფოსიც, ბევრს ვმუშაობდი, ვწერდი, ვკითხულობდი. ამით გადავიტანე ეს სიტუაცია. მხნედ ვიყავი, საკანში საკუთარ თავზე ბევრს ვვარჯიშობდი. ჩემი რეჟიმი შევიმუშავე და დღე ადვილად გადიოდა. მათ საჭმელს ისე შევეჩვიე, მამის პანაშვიდზე რომ მომიყვანეს სახლში, სახლის საჭმელი ვეღარ ვჭამე.

ორი თვე მეუღლეს არ მაჩვენებდნენ. შემდეგ - თვეში ერთხელ. ეს იყო ჩემთვის ყველაზე დიდი ბედნიერება. ერთხელ ბავშვიც მომიყვანეს.

პატიმრები ყვებოდნენ, თურმე, სანამ საპატიმროში მომიყვანდნენ, იმ ბარაკიდან, რომელშიც უნდა მეცხოვრა, ყველა გამოიყვანეს. უშიშროებამ ყველგან დაამონტაჟა მოსასმენები, სათვალთვალო კამერები.

„ზონაში“ პატიმრებთან ჩემი შეყვანა არ უნდოდათ. ეშინოდათ, პატიმრებზე გავლენა არ მომეხდინა. ეს ბრძანება დეპარტამენტიდან არ მოდიოდა. ყველა საკითხი, რომელიც მე მეხებოდა, წყდებოდა უმაღლეს დონეზე, ადეიშვილის, ბოკერიას მიერ. "ზონაში" გადაყვანა ჩემთვის დიდი შვება იყო. მართალია, ის კომფორტი, რომელიც საკანში მარტო ყოფნისას მქონდა, აღარ იყო, რადგან ბარაკში უამრავი ადამიანი იმყოფებოდა. მაგრამ რა შედარებაა, როდესაც ადამიანებთან ერთად ხარ, დაელაპარაკები, გაიხუმრებ, ტელევიზორს უყურებ. ყოველ დილით ვვარჯიშობდი. იქ ეკლესია არის და ლოცვის საშუალება გვქონდა. დიდი მხარდაჭერა პატიმრების მხრიდანაც იყო, ძალიან თბილად გამომაცილეს. თუმცა, იქ ყურადღებით უნდა იყო, რადგან ცხოვრების სხვა წესებია.

ჟ: უყურებდით თუ არა, როგორ ვითარდებოდა მოვლენები და თუ ელოდებოდით, რომ ყველაფერი ასე დასრულდებოდა? 7 ნოემბერს ციხეში როგორი შეფასებები ისმოდა?

ი.ბ: როდესაც მე აგვისტოში ვთქვი, რომ ეს უმძიმესი შემოდგომა იქნებოდა, ყველა გაკვირვებულიც იყო. იმასაც ვგრძნობდი, რომ ყველაფერი ოქრუაშვილის გამოსვლით დაიწყებოდა. პოლიტიკაში 20 წლის გამოცდილება მაქვს, როგორც ჩანს, ამან გამომიმუშავა ეს ინტუიცია. მაგრამ რით დამთავრდებოდა ეს, პროგნოზს ნამდვილად ვერ გავაკეთებდი. 9 აპრილი ჩემს ტყავზე მაქვს გადატანილი, კი ვგრძნობდი, რომ რაღაც ცუდი უნდა მომხდარიყო, მაგრამ ვერ წარმოვიდგენდი, ქართველი ხელისუფლება საკუთარ ხალხს ასე თუ გაიმეტებდა.

აქ რასაც განიცდის ადამიანი, იგივეს პატიმარი უფრო მეტად განიცდის. ვერც კი წარმოიდგენთ, ისეთი განცდები იყო საპატიმროში 7 ნოემბერს. უმძიმეს დღეში ჩავვარდით, რადგან ტაქსოფონები გამოგვირთეს. ვიცოდი, რომ ყველა ჩემი ახლობელი გარეთ იყო. მიუხედავად იმისა, რომ ყველა საშინლად განიცდიდა, არავითარი ხმაური და აჟიოტაჟი საპატიმროში არ ყოფილა.
  
ჟ: რას მიიჩნევთ ამ ხელისუფლების ყველაზე დიდ შეცდომად, რამაც ხალხი ქუჩაში გამოიყვანა?

ი.ბ: ყველაზე დიდი შეცდომა ის არის,  საერთოდ რომ მოვიდნენ ხელისუფლებაში. სირცხვილია, რომ 21-ე საუკუნეში საქართველოს ასეთი ხელისუფლება ჰყავს. ხელისუფლება, რომელიც საკუთარ თავს ასე განუკითხავად მოქცევის უფლებას აძლევს. ხელისუფლება, რომლის დროსაც პრემიერ მინისტრს მოკლავენ, არ ვამბობ ვინ მოკლა, ფაქტია, პრემიერ მინისტრი პოლიტიკური შეხედულებების მსხვერპლი გახდა. ხალხი ქუჩაში იმ ახალგაზრდების, გირგვლიანის, ვაზაგაშვილის და აფრასიძის მკვლელობამ, ციხეში ხალხის პირდაპირ დახვრეტამ გამოიყვანა. იმანაც,   ხალხს რომ სახლები უნგრიეს, ცინიკური დამოკიდებულება რომ ჰქონდათ, ჩასარეცხები ხართო, რომ ეძახეს.

გაჭირვებამაც თავისი მოიტანა. გაჭირვებაც მათი პოლიტიკის შედეგია. საიდან დაიწყო რუსეთის ემბარგო? რუსეთთან კარგი ურთიერთობა არასდროს გვქონია, მაგრამ ბოლო დროს კიდევ უფრო დაიძაბა. სააკაშვილმა საკუთარ PR აქციას ქვეყნის ეკონომიკური ინტერესები შესწირა. ჩვენი მოსახლეობა, კახელი გლეხით დაწყებული, დააყენა ასეთი დარტყმის ქვეშ.

შევარდნაძის დროსაც იყო გაჭირვება, მაგრამ ასეთი არასდროს ყოფილა. ვისაც რაღაც დახლი ჰქონდა, ის დახლიც დაუნგრიეს, ვისაც რაღაც სამუშაო ჰქონდა, ისიც გააგდეს სამუშაოდან. კორუფციას ვებრძვითო, ციხეში 50 და 100 ლარზე იჯდა ხალხი, ამ დროს ვიწრო ელიტამ მილიონები და მილიარდები იშოვა.  

თუმცა, უპირველეს ყოვლისა, ხალხი მათ წინააღმდეგ უსამართლობის გრძნობამ, ამდენი ხალხის რეპრესიებმა გამოიყვანა.

ჟ:  როგორ ფიქრობთ, საქართველოში ბევრი პოლიტ-პატიმარია? ვინ არიან ისინი?

ი.ბ: საქართველოს დღესდღეობით უამრავი პოლიტპატიმარი ჰყავს. სულხან მოლაშვილი, რომელიც ახლა გაუშვეს, პოლიტიკური ნიშნით იყო დაპატიმრებული. ირაკლი ოქრუაშვილიც პოლიტიკური პატიმარია. დავით მირცხულავა, მაია თოფურია, ვაჟა ადამია, შალვა რამიშვილი. შალვა რამიშვილი  გამოიწვიეს დანაშაულის ჩადენაზე. მათ არ მოსწონდათ ტელეკომპანია „202“. იგივე შეიძლება ითქვას თემურ ჟორჟოლიანზე, ზაზა დავითაიაზე, ვახტანგ ტალახაძეზე. ისინი პოლიტპატიმრები არიან, სხვა საკითხია, მოგვწონს თუ არა მათი პოლიტიკური პლატფორმა.

საქართველოში პოლიტიკური პატიმრები არ უნდა არსებობდნენ. იმედი მაქვს, რომ არასამთავრობო ორგანიზაციები უფრო აქტიურად დააყენებენ ამ საკითხს. არავის ვუსურვებ საქართველოს ციხეში ყოფნას. ეს არის უმძიმესი რამ. მტერსაც არ ვუსურვებ, რომ საქმე ჩვენს სასამართლოსთან ჰქონდეს. საშინელი მოვლენაა, როდესაც შენი საქმის განხილვისას მოსამართლის შუშის თვალებს დაინახავ.  სააპელაციო სასამართლოში განაჩენიც არ წამიკითხავს. ისეთი უაზრობა იყო.

ჟ: რა უნდა გაკეთდეს იმისათვის, რომ დღეს არსებული დაზაბული ვითარება  განიმუხტოს?

ი.ბ: დიალოგზეც არ უნდა ითქვას უარი. რა დამოკიდებულებაც არ უნდა გვქონდეს ამ ხელისუფლების მიმართ, დიალოგი აუცილებელია. ერთი აქსიომიდან უნდა გამოვდიოდეთ, ჩვენ გვჭირდება სამოქალაქო მშვიდობა. პატიმარი კი ვიყავი, მაგრამ ეგოიზმით არ დავაადებულვარ. ვამბობდი, მთავარია, მშვიდობა იყოს. თითქოს ძალიან ბანალურად ჟღერს, მაგრამ ჩვენ ისეთი რამ გამოვიარეთ, რომ ეს აუცილებელია.

კმაყოფილი ვარ, ამ თვალსაზრისით, თუ რა მაღალ შეგნებას იჩენს ოპოზიცია. ის მშვიდობიან ბრძოლას აწარმოებს. 150 ათასი კაცი რომ ჰყოლოდა სააკაშვილს, პირველივე დღეს შევარდებოდა პარლამენტში და ყველას გადათელავდა. ამ მხრივ ოპოზიცია, მართლაც, დიდ სიბრძნეს იჩენს. არ დამავიწყდება ის დღე, როდესაც ჩვენი ხალხი მონუსხული აღმოჩნდა „ვარდების რევოლუციით“, მე მახსოვს, როდესაც სააკაშვილი წინ უძღოდა ხალხს, ეს კადრები არსებობს, ამბობდა, წინ არავინ დაგვიდგეს, თორემ გავთელავთო. მერე პარლამენტში რომ დახტოდნენ მაგიდებზე... ოპოზიციამ არ გაიმეორა იგივე, მართალია უფრო ძნელად მოუწევს მას ამ გზის გავლა, სამაგიეროდ, იმ მანკიერ გზას ავცდებით. არ შეიძლება ყველაფერი შევარდნით და სროლით წყდებოდეს.
 
 

ნონა სუვარიანი, თბილისი.

ახალი ამბები